ให้ความรู้เรื่องเขื่อน

“โครงการพัฒนาต่างๆ เช่น การสร้างเขื่อนบนแม่น้ำโขงและแม่น้ำสาขาเพื่อรองรับอุตสาหกรรมไฟฟ้าพลังน้ำที่กำลังเฟื่องฟู กำลังนำการเปลี่ยนแปลงครั้งใหญ่มาสู่ระบบนิเวศน์ เกษตรกรรม และวัฒนธรรมในภูมิภาคนี้” เคนเนธ โอลสัน ศาสตราจารย์กิตติคุณจากภาควิชาทรัพยากรธรรมชาติกล่าว และวิทยาศาสตร์สิ่งแวดล้อมที่ U of I และผู้เขียนบทความร่วม ในบทความนี้ โอลสันและผู้ร่วมเขียน ลอยส์ ไรท์ มอร์ตัน ได้ให้บริบทของระบบแม่น้ำธรรมชาติและมนุษย์ที่เชื่อมโยงกันอย่างมีเอกลักษณ์นี้ อันได้แก่ อุทกวิทยา ธรณีวิทยา ระบบนิเวศน์ วัฏจักรน้ำท่วมตามฤดูกาล และมิติของมนุษย์ พวกเขายังเจาะลึกถึงการเมืองและผลกระทบที่อาจเกิดขึ้นจากเขื่อน โดยเน้นไปที่เขื่อนไซยะบุรีในประเทศลาวโดยเฉพาะ Olson และ Morton รายงานว่าการก่อสร้างเขื่อนไซยะบุรี ซึ่งเป็นเขื่อนแห่งแรกทางตอนใต้ของชายแดนจีนที่จะก่อสร้างข้ามลำน้ำหลักของแม่น้ำโขง ดำเนินไปอย่างเงียบๆ มานานหลายปี และมีกำหนดแล้วเสร็จในปี 2561 เขื่อนดังกล่าวได้รับความสนใจไปทั่วโลก การต่อต้านตลอดจนการประท้วงและความรุนแรงในท้องถิ่น "หลายคนกังวลว่า เขื่อน ไฟฟ้าพลังน้ำไซยะบุรีในลาวอาจสร้างความเสียหายทางระบบนิเวศในระยะยาวอย่างไม่อาจแก้ไขได้ต่อแม่น้ำที่เลี้ยงคนนับล้าน บังคับให้ต้องตั้งถิ่นฐานใหม่ 2,100 คน ส่งผลกระทบโดยตรงต่อผู้คน 202,000 คนที่ใช้พื้นที่ก้นแม่น้ำโขงเพื่อผลิตอาหาร และ อาจทำให้ปลาที่ใกล้สูญพันธุ์ เช่น ปลาบึก สูญพันธุ์ได้" โอลสันกล่าว มอร์ตัน ศาสตราจารย์เกียรติคุณแห่งภาควิชาสังคมวิทยาแห่งรัฐไอโอวา กล่าวเสริมว่า "แม่น้ำโขงและพื้นที่ใกล้เคียงเป็นที่อาศัยของคนที่ยากจนที่สุดในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ รายได้เฉลี่ยต่อปีน้อยกว่า 200 ดอลลาร์ พวกเขาหาเลี้ยงชีพได้จากที่ราบน้ำท่วมถึงและเกษตรกรรมริมฝั่งแม่น้ำ และ การตกปลา ลาวเป็นประเทศที่มีภูเขาและดินอุดมสมบูรณ์อยู่ในที่ราบน้ำท่วมซึ่งหลายแห่งจะถูกน้ำท่วมอย่างถาวรด้วยการสร้างเขื่อนขนาดใหญ่เหล่านี้ "การย้ายถิ่นฐานของชาวชนบทในที่ราบสูงหมายความว่าดินมีความแตกต่างกัน มักจะไม่ค่อยอุดมสมบูรณ์ และไม่เหมาะกับข้าวและพืชผักที่พวกเขาคุ้นเคย พวกเขาจำเป็นต้องเรียนรู้แนวทางปฏิบัติทางการเกษตรใหม่ๆ กลยุทธ์การตกปลาที่แตกต่างกัน [แม่น้ำกับทะเลสาบ] และทำหรือ ซื้ออุปกรณ์ตกปลาต่าง ๆ การเปลี่ยนแปลงในลักษณะนี้ต้องใช้เวลาและทรัพยากรส่วนตัวที่ผู้คนมักไม่มี” เธอกล่าว Olson ชี้ให้เห็นว่าเขื่อนยังส่งผลกระทบต่อฤดูกาลของแม่น้ำ เปลี่ยนแปลงความหลากหลายและความอุดมสมบูรณ์ของปลา และส่งผลกระทบต่อการไหลของน้ำและความพร้อมใช้ของน้ำที่ปลายน้ำ "นอกจากนี้ เขื่อนยังดักจับตะกอนที่จำเป็นสำหรับเป็นแหล่งอาหารของปลา ขัดขวางการอพยพของปลา และลดปริมาณตะกอนที่ทับถมในสามเหลี่ยมปากแม่น้ำโขง" เขากล่าว "ระดับแม่น้ำโขงตอนล่างได้เร่งให้น้ำเค็มรุกล้ำเข้ามาในพื้นที่สามเหลี่ยมปากแม่น้ำ ส่งผลเสียต่อการผลิตข้าว และมีส่วนทำให้น้ำใต้ดินเป็นมลพิษ" คณะกรรมาธิการแม่น้ำโขงก่อตั้งขึ้นเมื่อปี พ.ศ. 2538 โดยลาว กัมพูชา ไทย และเวียดนาม เพื่อประสานผลประโยชน์ที่แข่งขันกันและรับรองว่าแม่น้ำได้รับการคุ้มครองสำหรับการใช้งานในปัจจุบันและอนาคต อย่างไรก็ตาม คณะกรรมาธิการมักถูกขัดขวางโดยอุปสรรคของรัฐบาล และได้รับการสนับสนุนจากสองประเทศต้นน้ำที่อยู่ติดกันอย่างจำกัด คือจีนและเมียนมาร์ ซึ่งใช้แม่น้ำโขงเช่นกัน “MRC จะมีอำนาจก็ต่อเมื่อประเทศที่ให้ทุนสนับสนุนเคารพและมีอำนาจในกฎและข้อบังคับ แม้ว่าพวกเขาจะไม่เห็นด้วยก็ตาม นี่เป็นความท้าทายด้านธรรมาภิบาลที่ยากลำบากซึ่งพวกเขากำลังดำเนินการอยู่” มอร์ตันกล่าว ในท้ายที่สุด แม่น้ำโขงนำเสนอโอกาสอันยิ่งใหญ่สำหรับไฟฟ้าพลังน้ำในการพัฒนาลาวให้ทันสมัย ​​แต่โอลสันและมอร์ตันแย้งว่าความกังวลของมนุษย์และสิ่งแวดล้อมกำลังตกอยู่ในความเสี่ยง พวกเขาเรียกร้องให้รัฐบาลในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้มอบอำนาจให้ MRC ปฏิบัติภารกิจในการบรรเทาผลกระทบด้านลบของการสร้างเขื่อนไปพร้อมกับการตระหนักถึงประโยชน์ที่ได้รับ